Wakacyjny strój. Kierowanie wypowiedzi do radcy prawnego. Brak wnioskowania o zwrot poniesionych kosztów. To tylko kilka z niewłaściwych zachowań świadków, z którymi mamy do czynienia od wielu lat. Poniżej prezentujemy Państwu naszą listę spostrzeżeń na temat najczęstszych błędów popełnianych przez świadków.
1. NIEODPOWIEDNI UBIÓR
Niedawno w jednym z sądów ukarano świadka grzywną z powodu niewłaściwego ubioru. Świadek założył krótkie spodenki na rozprawę i choć wydawać by się mogło, że upał uzasadniał taki wybór, sąd stwierdził, iż takie zachowanie narusza szacunek sądu, który należy okazywać mową, gestem oraz odpowiednim strojem.
Faktem jest, iż zgodnie z art. 49 § 1 ustawy z 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych, W razie naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie, sąd może ukarać winnego karą porządkową grzywny w wysokości do 3.000 zł.
Trzeba to przyznać: zdarzały nam się rozprawy, na które świadkowie urywali się z wyjazdów wakacyjnych. Przypominamy zatem, aby nawet w takiej sytuacji dobierać odpowiedni strój do okazji.
2. BRAK INFORMACJI O STANIE ZDROWIA
Bywało i tak, że podczas rozpraw świadkowie tracili przytomność lub pomimo podeszłego wieku męczyli się, stojąc podczas przesłuchania. Tymczasem, zawsze należy zasygnalizować sądowi nietypowy stan zdrowia – ból, niedosłuch, chorobę czy inne dolegliwości. Przypominamy też, że w razie nagłej sytuacji można poprosić o przerwę w rozprawie. Komunikacja to klucz do uniknięcia niepotrzebnych nerwów i problemów, a jej brak – to jeden z typowych błędów popełnianych przez świadków.
3. PODAWANIE DOKŁADNEGO ADRESU ZAMIESZKANIA
Na początku rozprawy, sąd ustalając tożsamość świadka, często wskazuje: proszę podać swoje miejsce zamieszkania, ale samą miejscowość. Dzieje się tak dlatego, że wiele osób na pytanie, gdzie mieszka, automatycznie przekazuje informację o swoim dokładnym miejscu zamieszkania. Taka informacja nie jest jednak potrzebna osobom obecnym na sali. Jednak najczęściej, pomimo zastrzeżenia sądu, świadkowie i tak podają swój dokładny adres 🙂
4. ZWRACANIE SIĘ BEZPOŚREDNIO DO PEŁNOMOCNIKA
Dopóki pytania do świadka zadaje sąd, świadkowie nie mają problemu z udzielaniem odpowiedzi w kierunku sędziego. Sytuacja zmienia się, gdy przychodzi kolej zadawania pytań przez pełnomocników. Niemal zawsze świadek odwraca się wtedy do osoby zadającej pytanie; zwracając się per Pani Mecenas/Panie Mecenasie. Takie postępowanie jest niewłaściwe, na co najpewniej zostanie mu zwrócona uwaga. Świadek odpowiada bowiem przed sądem i odpowiedzi swoje zawsze powinien kierować w kierunku sędziego, a nie – radcy prawnego lub adwokata.
5. PŁACENIE GRZYWNY BEZ PODJĘCIA PRÓBY WYJAŚNIENIA SYTUACJI
Jeśli świadek nie stawia się na termin, sąd ma możliwość ukarania go grzywną. Pamiętajmy jednak, iż zgodnie z art. 275 k.p.c., Świadek w ciągu tygodnia od dnia doręczenia mu postanowienia skazującego go na grzywnę lub na pierwszym posiedzeniu, na które zostanie wezwany, może usprawiedliwić swe niestawiennictwo. W przypadku usprawiedliwienia niestawiennictwa sąd zwolni świadka od grzywny i przymusowego sprowadzenia.
Zatem gdyby doszło do sytuacji ukarania grzywną, warto zadbać o swoje interesy i wyjaśnić już na początku rozprawy przyczyny niestawiennictwa, zwracając się jednocześnie o zwolnienie od grzywny. W praktyce, często świadkowie nie korzystają tego uprawnienia.
6. MÓWIENIE O OPINIACH, A NIE O FAKTACH
Zadawane świadkowi pytania mają na celu ustalenie faktów, a nie – tego, co świadkowi się wydaje, czego nie jest pewny czy tego, jak jego zdaniem należy postąpić w sprawie. Gdy świadek udziela odpowiedzi nie na temat albo dzieli się opiniami, również zostanie mu to wytknięte.
7. KIEROWANIE USZCZYPLIWOŚCI DO PEŁNOMOCNIKA
Proszę sobie wyobrazić nastawienie osób poszkodowanych w wypadkach samochodowych, którzy przychodzą zeznawać na temat przebiegu zdarzenia komunikacyjnego. Często tacy świadkowie mają pretensje, że pomimo tego, że nie ponoszą winy w spowodowaniu wypadku, muszą wyjaśniać okoliczności zdarzenia. Wtedy to kierują złość na pełnomocnika, który wykonuje przecież swoją pracę. Rozumiejąc różne emocje, zwykle w takich sytuacjach apelujemy po pierwsze o zwracanie się do Sądu (jak w punkcie 4), a po drugie – o zachowanie zasad kultury języka (bo może się to skończyć grzywną opisaną w punkcie 1).
8. BRAK WNIOSKU O ZWROT KOSZTÓW DOJAZDU I UTRACONEGO ZAROBKU
Nie wiemy z jakiej przyczyny świadkowie rezygnują z możliwości złożenia wniosku o zwrot kosztów i utraconego zarobku. Na stronach www sądów znajdują się specjalne druki, często dostępne również w BOI (Biurze Obsługi Interesanta). Wystarczy po przesłuchaniu wypełnić taki wniosek i złożyć na biurze podawczym. Pamiętajmy, aby mieć ze sobą bilety podróżne/odnotować koszty przejazdu autem. Jeśli chcemy uzyskać utracony dochód, konieczne będzie także zaświadczenie od pracodawcy. We wniosku pamiętajmy o podaniu nr rachunku bankowego. Stąd namawiamy, aby nie rezygnować z tego uprawnienia.
Na koniec:
Pisaliśmy już na ten temat wcześniej, ale po krótce przypomnimy i tutaj. Jeśli coś jest dla Państwa niezrozumiałe, nie mogą Państwo zjawić się na terminie, szukają Państwo sali i nie mogą jej znaleźć – komunikujcie. Przed rozprawą warto zadzwonić do sądu poinformować o utrudnieniach – również tych związanych z pandemią COVID-19 (szerzej na ten temat tutaj). W trakcie wizyty w sądzie, o kwestie organizacyjne można zapytać przy wejściu do budynku.
A w razie trudności jesteśmy pewni, że niemal każdy spotkany na korytarzu pełnomocnik Państwu pomoże.