Krótka historia o tym, co łączy obywateli Ukrainy i właścicieli lokali mieszkalnych w Polsce, czyli dlaczego covidowy zakaz eksmisji trwał tak długo.
PODSTAWOWA ŚCIEŻKA PRAWNA
Obowiązkiem najemcy jest zapłata czynszu. Jeżeli najemca nie płaci właścicielowi, umowę można wypowiedzieć. Co zrobić w sytuacji, gdy pomimo tego najemca nie chce opuścić lokalu? Należy złożyć tzw. pozew o wydanie i opróżnienie lokalu (nazwijmy go potocznie: pozwem o eksmisję). Jeżeli sąd wydał wyrok nakazujący eksmisję, a najemca nadal nie opuszczał lokalu, występowaliśmy o nadanie klauzuli wykonalności, a następnie kierowaliśmy sprawę do komornika, który doprowadzał do wykonania wyroku. To takie telegraficzne uproszczenie ścieżki prawnej chroniącej prawo własności.
COVIDOWY ZAKAZ EKSMISJI
Ścieżka ta była utarta i praktykowana. Aż do momentu wprowadzenia przepisów covidowych, które zablokowały komornikom możliwość działania.
Jak wskazywał art. 15zzu ustawy z 31 marca 2020 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych: w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie wykonuje się tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego.
Stan ten obowiązywał przez blisko dwa lata i prowadził do tego, że w praktyce, nawet gdy sąd przyznawał właścicielowi rację, ten nie miał możliwości wyegzekwowania swoich praw. Komornik nie mógł bowiem skutecznie zadziałać.
POMOC OBYWATELOM
Kilka dni temu wreszcie uchylono opisywany zakaz eksmisji. Co ciekawe, droga nie była oczywista. Najpierw weszła w życie ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, która w art. 68 znosiła opisywany zakaz eksmisji, ale tylko w odniesieniu do obywateli Ukrainy.
Oczywiście, było to uregulowanie w dalszym ciągu niepełne. Dopiero z dniem 15 kwietnia, w treści ustawy zmieniającej ww. ustawę o pomocy Ukrainie, w art. 20 całkowicie uchylono zakaz eksmisji.
Oznacza to, że po długim czasie, wreszcie można skutecznie dochodzić praw właścicielskich i skutecznie egzekwować prawomocne wyroki sądowe.